Şekerin aşırı tüketilmesi vücut için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Günlük yaşamda tüketilen tatlı ve işlenmiş gıdalar şeker hastalığı gibi farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle tüketimini azaltmak ve kontrol altına almak gerekir. Ancak önlem alınmadığında bağımlılık durumuna yol açabilir.
Şeker Bağımlılığı Nedir?
Şekerin fazla tüketimi zihnimizin mutluluk alanını tetikleyerek güçlü bir arzu uyandırır. Bu duruma ise şeker bağımlılığı denir. Şeker bağımlılığı kendini tatlılara karşı bir zaaf şeklinde gösterir. Günlük şeker tüketimini dengeleyememe, devamlı olarak şekerli ürünleri arzulama, yüksek miktarda şeker tüketme duygusuna sahipseniz şeker bağımlısı olabilirsiniz.
Şekerin zararları ciddi ve dikkate alınması gereken bir konudur. Şeker bağımlılığı kontrol altına alınmadığı takdirde tip 2 diyabet, obezite, karaciğerde yağ birikmesi, iltihaplanma, kalp hastalıkları, felç ve pankreas iltihabı gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Vücut sağlıklı işlevi için şekere ihtiyaç duyar. Ancak asıl önemli olan fazla şeker tüketiminden kaçınmaktır. Şekerin zararları konusunda bilinçli olmak şeker bağımlılığını yönetebilmek için önemli bir adımdır.
Şekerin Zararları Nelerdir?
Beyaz şekerin zararları ciddi endişelere yol açar ve sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Tatlı, çikolata ve diğer şekerli ürünlerin fazla tüketimi vücudun doğal dengesini bozabilir. Özellikle bayram ve özel günlerde artan tüketim günlük yaşamda da oldukça yaygındır. Gıdaların içerisinde gizli şekillerde yer alan şeker sağlığı tehdit eden bir unsurdur.
Karaciğerin işlevi sindirim sonrası şekerin depolanmasıdır. Ancak fazla şeker tüketimi karaciğer yağlanmasına neden olabilir. Bu durum karaciğerin fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek sağlık sorunlarına yol açar.
Şeker neden zararlı sorusuna gelince, insülin hormonunun düzgün çalışmamasına yol açarak metabolik hastalıkların kapısını aralar, demek mümkündür. İnsülin direnci şekerin hücrelere girişini engelleyerek tip 2 diyabet, obezite ve kalp hastalıkları gibi durumları tetikler.
Ağız ve diş sağlığı açısından da şeker diş çürüklerine neden olabilecek bakteriler için bir besin kaynağıdır. Şeker boş kalori sunarak diş ve diş etlerinin sağlığını riske atar. Şekerin kalp sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri vardır.
Şeker tüketimi damar tıkanıklığına ve dolayısıyla kalp krizi riskinin artmasına sebep olabilir. Fazla şeker tüketimi dikkat eksikliği, konsantrasyon bozukluğu ve öğrenme zorlukları gibi nöropsikolojik sorunlara yol açabilir. Tüm bunların ötesinde beyaz şekerin zararları uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Şekeri Bırakmanın Sağlık Açısından Faydaları Nelerdir?
Şeker tüketimini tamamen kesmek ya da azaltmak, bedeniniz üzerinde pek çok olumlu değişikliğe yol açabilir. Tatlı ve şekerli içecekler kalori bakımından zengin olduğu için bu alışkanlığın terk edilmesi alınan enerji miktarını azaltır.
Özellikle küp şekerin zararları göz önünde bulundurulduğunda şekerin tüketiminin düşürülmesi kilo kazanımının önüne geçebilir. Küp şekerin zararları ise diş sağlığını olumsuz etkiler. Şeker alımının kısıtlanması diş çürümelerinin azalmasına ve genel anlamda daha sağlıklı bir ağız yapısına katkı sağlar.
Şekerin fazla tüketimi kan şekerinde hızlı dalgalanmalara neden olur. Şekerin azaltılması ise kan şekerinin daha dengeli seyretmesine ve insülin seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olabilir.
Bu durum diyabet riskinin azalması ve var olan diyabet durumunun daha iyi yönetilmesine olanak sağlar. Şekeri bırakmanın kalp sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır. Şekerin azaltılması obezite, yüksek tansiyon ve trigliserid seviyesi gibi kalp hastalığı riskinin azalmasına yardımcı olabilir.
Hamileyken Şeker Bırakma Programı
Hamilelik döneminde şeker tüketimini azaltma veya tamamen bırakma kararı hem annenin hem de bebeğin sağlığı için önemli fayda sağlayabilir. Vücuda şeker yüklemesinin zararları bu hassas dönemde daha belirgin hale gelebilir. Sağlıklı bir diyet gebelik sürecindeki hormonal ve fizyolojik değişikliklere uyum sağlamada önemli bir rol oynar.
Nutritif değeri yüksek yiyeceklerin tüketimi, annenin ve gelişmekte olan bebeğin ihtiyaç duyduğu temel vitamin ve mineralleri sağlar.
Vücuda şeker yüklemesinin zararları arasında kan şekerinde yaşanan dalgalanmaların yanı sıra gestasyonel gizli şeker riskinde artış gibi problemler yer alır. Bu yüzden hamilelik sürecinde şekerden zengin gıdalardan uzak durmak sağlık sorunlarının önüne geçebilir.
Her öğünde protein, lif ve sağlıklı yağlar içeren gıdaları tercih etmek, kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya ve şeker isteklerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Vücuda şeker yüklemesinin zararları dengeli bir beslenme planıyla minimuma düşürülebilir. Yeterli miktarda su tüketmek, gebelik sırasında hidrasyonu sağlamanın yanı sıra şeker isteğini azaltma konusunda da etkilidir.
Yeterli ve kaliteli uyku gebelikte duygusal ve fiziksel sağlığı desteklemenin yanı sıra şeker isteğini azaltmada önemli bir faktördür. Diyetisyen veya doktor eşliğinde hazırlanan bir şeker bırakma programı, hamilelik döneminde sağlıklı beslenme alışkanlığını benimsemek için etkili bir yol sunar.
Aşırı Şeker Tüketimi Zararları
Şekerin fazla tüketiminin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri oldukça fazladır. Aşırı şeker tüketimi vücutta sağlık sorunlarına yol açabilir. Şekerin zararları nelerdir sorusunun yanıtları şu şekilde sıralanabilir:
- Fazla şeker vücutta insülin hassasiyetini azaltır. Bu da insülin direncine ve ardından tip 2 diyabet, obezite gibi metabolik hastalıkların meydana gelmesine sebep olabilir. Şeker zararları kalp hastalıkları riskini de artırmasıyla daha da ciddi bir hal alır.
- Yüksek şeker ve kalori alımı vücutta yağ olarak depolanır. Bu da karaciğerde yüksek yağ birikimine yol açar.Karaciğer yağlanmasıve ileri durumlarda karaciğer hastalıkları gelişebilir. Şekerin zararları nelerdir sorusunun yanıtları arasında karaciğer sağlığının bozulması önemli bir yer tutar.
- Yapılan araştırmalar pankreas kanseri olmak üzere fazla şeker tüketiminin kanser riskini artırabileceğini gösterir. Şeker zararları uzun vadede vücutta inflamasyona ve hücrelerin anormal düzeyde büyümesine neden olarak kanser gelişimini tetikleyebilir.
Şeker Hangi Organlara Zarar Verir?
Diyabet, yani halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı, insülin hormonunun yetersiz üretimi ya da etkisiz kullanımı sonucu ortaya çıkar. Bu durum vücuttaki şeker düzeyinin yükselmesine ve birçok organa zarar vermesine yol açar. Şekerin hangi organlara zarar verdiği şu şekilde belirtilebilir:
- Diyabet kalp ve damar sağlığını ciddi şekilde riske atar. Yüksek glikoz seviyesi damar tıkanıklığına ve kalp damarlarında hasara yol açabilir. Bu da kalp krizi ve damar hastalığı riskini artırır,
- Retinadaki küçük kan damarları yüksek şeker seviyesinden olumsuz etkilenir. Bu da retinopatiye ve zamanla görme kaybına neden olabilir,
- Diyabet böbreklerdeki filtreleme sistemini bozarak nefropatiye yol açabilir. Böbrek fonksiyonlarında azalma böbrek yetmezliğine kadar gidebilir,
- Diyabet uzun vadede sinir hasarına neden olabilir. Ayakta ve ellerde karıncalanma, uyuşma veya ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir,
- Yüksek şeker seviyesi ciltte sorunlara neden olabilir. Yaraların iyileşmesinde gecikme, enfeksiyona daha yatkın olma gibi sorunlar diyabetli kişilerde sıkça görülür.
Şekerin zararları diyabetin kontrol altına alınmaması durumunda vücutta kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle kan şekerinin düzenli olarak kontrol edilmesi, sağlıklı bir diyet uygulanması, gerektiğinde ilaç veya insülin tedavisi uygulanması büyük önem taşır.
Şekerin Zararları Hakkında Sık Sorulan Sorular Nelerdir?
ŞEKER İNSAN VÜCUDUNA NE YAPAR?
Yüksek miktarda şeker tüketimi vücutta yağ birikimini artırarak fazla kiloya neden olur. Bunun yanı sıra zamanla karaciğerin işlevselliğini bozabilir. Ayrıca beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Böbrek üzerinde de zararlı etkilere sahip olabilir.
ŞEKER ALMAZSAK NE OLUR?
Rafine şekerden uzak durmak cilt sağlığınızı iyileştirerek akne ile kırışıklıkların azalmasına katkı sağlayabilir. Şekerden uzak durmak diyabet, kalp hastalıkları ve inme riskini önemli ölçüde düşürebilir.
ŞEKERİ KESMEK SAĞLIKLI MI?
İlave şekerleri tüketmemek kilo alımının önüne geçebilir ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirebilir. Aynı zamanda vücuttaki su tutulumunu azaltarak kronik sağlık sorunlarına karşı koruma sağlar.
